سوهان کاری، حرفه ای تخصصی

دانش پژوهان عزیز، یکی از مهارت های پرکاربرد که در بسیاری از پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد، مهارت سوهان کاری است که در زیر توضیحاتی در مورد آن ارائه می شود.

سوهان:

سوهان کاری از روش های براده ‏برداری از روی فلز است و سوهان که در کارگاه های آموزشی بیش از هر ابزار دستی دیگری به کار می‏آید، ابزار این کار است. سوهان را از فولاد ابزار کربنی با حدود 3/1 درصد کربن می‏سازند.

 

بخشهای مختلف سوهان عبارت‏اند از:

1.‏ دسته که چوبی یا پلاستیکی است ( دسته‏های چوبی حلقه‏ای دارند که مانع شکافتن چوب در هنگام جازدن دُم سوهان می‏شود )؛

2. دُم، که بخشی از سوهان است که در دسته فرو می‏رود؛

3. آج، که ساده یا چپ و راست است.

از سوهان ساده برای سوهان کاری فلزات نرم ( مانند برنج و آلومینیم ) و از سوهان با آج چپ و راست برای سوهان کاری همه فلزات، به ویژه چدن و فولاد استفاده می‏کنند.

 

آج	کاربرد نمونه وار
زبر	سوهان کاری فلزات نرم، پلاستیک ها
متوسط	شکل دادن فلزات و پلیسه گیری قطعات ریختگی چدنی
نرم	سوهان کشی و پرداخت فلزات سخت
بسیار نرم	سوهان کاری دقیق و پرداخت ظریف

 

انواع مقطع سوهان:

سوهان ها با مقاطع مختلف ساخته می‏شوند که کاربرد آن ها به اختصار به شرح زیر است:

 

سوهان معمولی: لبه این سوهان ها صاف است و آج ندارد. بنابراین از این نوع سوهان ها برای سوهان کاری کنج هایی استفاده می‏شود که فقط یک وجه آن باید سوهان کاری شود.

 

سوهان تخت: برای کارهای عمومی کارگاهی

 

سوهان چهارپهلو: ایجاد شیارها و شکاف های  چهارگوش

 

سوهان گرد: گشاد‏کردن سوراخ ها و سوهان کاری سطوح خمیده

 

سوهان سه‏پهلو یا سه‏گوش: سوهان کاری کنج های تیز

 

سوهان بغل‏تخت: سوهان کاری شکاف های بسیار باریک مثل شیار کلیدها

چگونه سوهان کاری کنیم: 

حالت درست دست ها و روش در دست‏گرفتن سوهان در سوهانکاری از اهمیت بسیار برخوردار است. قطعه باید در ارتفاع مناسب تقریبا"هم سطح با آرنج برای کارهای سبک و اندکی کمتر برای کارهای سنگین روی‏گیره بسته شود.

 فاصله پاها از یکدیگر باید حدود 20 سانتیمتر و زاویه آن ها نسبت به‏هم باید حدود 90 درجه باشد.

پای چپ نیز باید موازی با امتداد سوهان باشد. دسته سوهان را با دست راست بگیرید به‏طوری‏که انگشت شست روی دسته و انگشتان دیگر در زیر آن قرار بگیرند.

 

هنگام سوهان کاری فشار باید در حرکت پیشروی بر سوهان وارد شود زیرا آج ها یا دندانه‏های برنده رو به‏سَرِ سوهان هستند. اگر فشار در حرکت برگشت بر سوهان وارد شود موجب براده‏برداری نمی‏شود و تنها دندانه‏ها را کُند می‏کند. وقتی می‏خواهید سطح‏تختی را پرداختکاری‏کنید، بایداز روش سوهان کاری ‏دوطرفه استفاده کنید.

 

 در این روش براده‏برداری چندانی انجام نمی‏شود و فقط خش های ایجاد شده در نتیجه عملیات سوهان کاری قبلی از بین می‏رود. در سوهان کاری‏دوطرفه، سوهان را عقب و جلو می‏کشید.

 

نکات ایمنی:

1.‏ سوهان ها را در مقرهای جدا از هم نگهداری‏کنید و اجازه ندهید به هم ساییده شوند.

2. هرگز فولاد سخت‏سازی شده را سوهان کاری نکنید.

3. از سوهان به جای چکش استفاده نکنید.

4. سوهان را به اسید آغشته نکنید تا دچار خوردگی نشود.

5. مکررا"از برس سوهان استفاده کنید تا آج های سوهان پر نشود.

 

نکته قابل توجه:

وقتی براده‏های حاصل از سوهان کاری، محکم به آج های سوهان می‏چسبند، می‏گوییم سوهان پُر شده است.

پرشدن آج های سوهان سبب می‏شودکه عمق نفوذ آن ها کاهش یابد و خراش های عمیقی روی سطح قطعه‏کار ایجاد شود. در نتیجه سوهان کار باید مقدار زیادی کار اضافی انجام دهد تا این خراش ها را حذف کند. برای جلوگیری از پرشدن سوهان، از برس سوهان استفاده‏کنید.

 

تنظیم: فطیرخورانی